Nederlands cultuurlandschap

Theo Baart

Werk in opdracht

Er komt iets van de grond

Cultuurlandschappen

2009 | Het Nederlandse landschap is een cultuurlandschap. We hebben geen natuur meer: Nederland is gemaakt. Zelfs wat op natuur lijkt is artificieel. Ons landschap is gemaakt door de eeuwen heen door boeren, waterschappen, landeigenaren en recent, projectontwikkelaars.

Sinds 25 jaar kennen we het begrip 'Nieuwe natuur'. Dat zijn vaak interessante interventies in het bestaande agrarische landschap die we herkennen als natuur: land dat we kunnen missen als economisch productiegebied wordt heringericht als natuur en mag behagen.

Lang zagen we het landschap als iets vanzelfsprekends. Maar dat veranderde door het verlies van kwaliteit door oprukkende bebouwing. Verstedelijking, demografische krimp in sommige delen van het platteland, meer infrastructuur en schaalvergroting in de landbouw zorgen voor een snelle verandering van ons landschap. En dit allemaal in een overbevolkt land.

Het besef van de kwetsbaarheid van het landschap groeit. Net als de analyses van de dynamiek van die transformaties en de behoefte om de beheerders van het landschap (vaak boeren) daar in bij te staan. Tegenwoordig een onderwerp waar veel overheden en maatschappelijke organisaties zich mee bezig houden.

Mijn boek Bouwlust gaat over dit transformatieproces in een specifiek gebied. In opdracht heb ik voor verschillende organisaties op allerlei plekken de variëteit van het Nederlandse landschap vastgelegd. Hieronder een bloemlezing.